KROKODILOAK

Krokodilidoak Sauropsido familia bat dira,normalki ezagutzen duguna kokodrilo izenarekin.
Badaude osatuta 14 espezie ezberdinekin.Krokodilo izena ere erabiltzen da, Krokodyla taldeko beste narrazti batzuei izendatzeko,aligatorrei,eta kaimaie adibidez.

Narrazti tropikalak dira,bizi izaten dira Africa,Asia,America eta Australian.Igerelari ikaragarriak dira,ibaiko ur lasaietan bizi izaten dira,eta nahiago dute janari bizia,hilda baino.

Espezie bat,krokodilo marinoa,bizi izaten da ur gesa zein ur gazian.Kapazitate onek lagundu egin dio Australiako irla asko konkiztatzera.Krokodilo marinoa ez da ur gazitan zartzen den krokodilo bakarra...Niloko krokodilo ere zartzen da noizbait,eta Ozeano indikoko irla asko konkistatu ditu.
Krokodilo amerikarra,lortu du,itsasoa zeharkatzea,eta karibeko irla askotara iristea.

Krokodilo txikiak intsektuak,igelak,eta karramarroak jaten dituzte.Handiak berriz,arrainak jaten dituzte...edo orduak pasatzen dituzte,izkutatutak,ia ugaztun bat bere alboan jartzen ote den.Bere mailezur poderetsuarekin animalia gogor eutsi,eta ur azpian zartzen duta,ito egin arte.Krokodiloak ezin dute murtzikatu,eta orregatik beren harrapaketak gogor astindu behar dituzte zati txikitan bihurtu arte.Askotan,aginak galtzen dituzte prozesu hau aurrera eramaten,baina hau ez da araso bat haientzat,berriak azten zaizkiotelako.

Krokodiloak pasatzen dute eguneko parterik handiena mugimendurik egin gabe,eguzkia hartzen.
Gauetan ura egunean zehar artutako temperatura gordetzen du,eta horregatik krokodiloa zartzen da,bere gorputzeko tenperatura mantenzeko.

iDAZLANA

Gaur egun teknologia gure bizitzako parte garrantzitzuenetariko bat da.Ikaragarria da errezten diguna bizitza,eta emoten diguen aukerak.Ezinezkoa izango litzake teknologibarik bizitzea,baina badaude ere,tresnak,ez ditugunak erabili bizitzan zehar,eta gaur egun edonor dituenak.
Oskailua adibidez,nire ustetan tresnarik garrantizuenetariko bat da.Zer egingo genuke janariarekin ez bagenu izango oskailua?Egunero joango izango behar genuke dendetara,ezin izango genuelako erosketak egin egun batzuetarako,janaria txarto jarriko bait zen.Dendetan araso berberak eukiko lituzkete,ezin izango lukete janaria denbora luzeerako erosi,txarto jarriko bait zitzaien.
Beste aldean,badago adibidez,telofono mugikorra.Bizitzan zehar bizi izan gara telefono mugikorrarik gabe,eta gaur egun,edonor dauka,eta bateria agortu,edo etxean uzten badugu,egunean osoan zehar faltan ikaragarri botatzen dugu.
Horrelako zerbait gertatzen zaigu ordenaigailuarekin.Orain dela 15 urte,ia inork ez zuen ordenagailurik,dena agendetan,kuadernoetan...gordetzen zen.Argazkiak dendetara eramaten genituzten imprimatzeko...baina gaur egun gauza pilo aldatu da.Gaur egun edonor dauka ordenagailua,mundu gustia bere gauzak gordetzen ditu bertan,eta argazkian imprimatu behar duenean,ez du dendara joan behar,ordenagailura kamera(orain digitala) konektatu,eta argazkiak pantailan aterako dira,aukera emoten zuk gehien nahiago dituzunak aukeratzen,eta gero imprimatzeko.
Nire ustez posible da teknologiak gehiegi behar ditugula,baina ezin dut imaginatu bizitza bat teknologiarik gabe.Posible da nire kausua jende zaharragoei ez gertatzea,beraiek badaudetelako ohitutak teknologi batzuen gabe bizitzeri,baina niretzako oso zaila izango zen,mugikorra edo ordenagailuarik gabe bizitzea.

SELEKTIBITATE TESTUA

A) Ulermena
1.Claurde Marthaler 1994ko martxoaren 12an bere bidaia hasi zuen,Suitzatik abiatu zen.
2.Afrikara joan baino lehen Alaskan,ozeano Artikoran,AEB etako mendietan,Aandeetan eta Uhuiaran egon zen.
3.Bizikletaz garraiatzen zuen,eta jendea eskaintzen zion lekutan hartzen zuen ostatu
4.Jendeari hitz egin behar zaiola,konbertzaio ona emon behar zaiola.

B) Gaia eta laburpena

Gaia:
Claude Marthaler izeneko bizikletazale suitzar baten bideia azaltzen du testua.

Laburpena.
Claude Marthaler izeneko suitzar batek mundu osotik egon da bueltaka bere bizikletan.1994 abiatu egin zen eta momento orretik aurrera leku askotan egon da.Japonia bere lehenengo helmuga izan zen,eta 7 urtetan ez zen gelditu,Europatik,Asiara,handik Ameriketara,gero afrikara eta buelta.Jenderia esker lortu izan du bidai ikaragarri hau egitea,jendea lagundu diolako,bai janariarekin,bai ostatuarekin eta beraien laguntasuna ere bai eskeini egin diote.

C)Moldatu esaldiak

Marthlarrek bufalo itxura zuen,beraz,tibetarrek jak izena eman zioten.
Bizikletzaz mugitzen zen,halaber,lau kontinente zeharkatu zituen.
Alaskara joan zen,ordea,Lurmutur Hirira ere joan zen
Jendeak gauza asko eman zizkion halere,berak jendeari jasu zuenaren zati txiki bat bauno ez zion eman.

D)Idazlana

Nire ustetan Marthaler egindako bidaia oso interesgarria izan da.Kultura ezberdin pilo ezagutu izan ditu,naturatekin harremanetan egon da denbora osoan,kirol pila egin du...zihur nago,momento txarrak ere pasatu izan dituela,adibidez leku batetera joaten zenean,eta inork ez zionean bere etxea lo egiteko eskaintzen,edo jateko ezer ez zuenean...baina nire ustez,experientzia merezi izan du esfortzua.
Niri bidaiatzea gustatzen zait,baino nahiago izaten dut,gauzak hobeto prestatzea.Abentura gustatzen bazait ere,zihur izan behar naiz,etxera bueltatuko naizela.Gustatuko litzaidake,Kubara joatea.Kuba turistentzat paraisu modukoa da.Polizia asko dago kalean,eta hau ona da,lapurketa arriskua asko jeizten delako.Gainera,ikaragarriko eguraldi ona egiteko,eta ondartsa oso politak eta bakartiak daude.Beti entzun izan dut,Kubako jendea oso irekia dela,eta hori asko erakartzen nau,euskal herrian jendea oso itxia delako.
Prestatzeko tradizionala izango nintzen,bidai agentzi batera joango nuke,eta bertan presupuesto bat ezkatuko nuke.Presupuestoa ikusi eta gero,dirua zaiatuko nuen lortzen, eta nire lagunei komentatuko nieke,beraiek nirekin etortzeko.
Bidaiatzeko dirua lortzeko bi alternatiba ikuzten ditut,bata gurasoei eskatzea,baina honelako bidai batean ez dut uste ordainduko zidatela oso gareztia izango zen eta.Horregatik bigarren alternatibara joko nuke.Lan egitea.Saiatuko nuke lantzo bat bilatzen,lan errez bat,ikasketak edo formazioa beharko ez zen lan bat.Adibidez zerbitzaria.Nire auzoan dauden tabernetara joango nuke lan eske,eta lortuko ez banu,beste lan bat pentsatuko nuke,adibidez garbitzaile.Negozio pila daude gaur egun,eta guztiak behar dute norbait garbitzeko,horregatik uste dut ez nituela arazo asko izango lan egiteko,gainera lan oso gogorra da,eta normalean pertsonak ez dute nahi izaten horrelako lanak.

DONUTSEN ERREZETA

OSAGAIAK:

200 gr irina
80 gr azukre
5 gr gatz
20 gr esne-hauts
2 sobre legamia
230 gr ur epel
Irabiatutako arrautza 1 (tamaina ertainekoa, 60 gr inguru)
40 gr gurina
Bainila likidoa

• Nola egin?:

  Lehendabizi, kaiku batean nahastu osagai lehorrak, hau da, irina, azukrea, gatza, esne-hautsa eta legamia.
  
  Jarraian, erdialdean zulo bat egin eta ura, arrautza eta bainila likido zorrotada bat gehitu. Gutxika-gutxika nahastu.
  
  Eskuekin oratu 10 minutu inguru, orea elastiko, biguna eta leuna lortu arte.
  
  Une horretan, gurina gehitu (epel egon behar da) eta oratzen jarraitu, koipea ondo barneratu arte (5/10 minutu inguru).
  
  Oratu behar da orea eskuetan ez itsatsi arte. Distiratsua, elastikoa eta biguna izan behar da orea (zailtasunak izanez gero, irina edo olio pixka bat gehitu, ahalik eta gutxien).
  
  Amaitutakoan, 45 minutu inguru utzi kaikuaren barruan (koipeztatutako film batekin eta oihal batekin estali).
  Ostean, kaikutik atera, pixka bat oratu eta arrabol batekin luzatu (zentimetro bateko zabalera izan behar du).
  
  Donutsak egiteko pasta mozteko 8 zentimetroko aparailua erabili ahal da. Gero, zulo bat egin erdian pasta mozteko aparailu txikiago batekin (donutsak egiteko aparailu berezi bat ere eros daiteke).
  
  Labeko erretiluan papera jarri, donutsak bertan kokatu, oihal batekin estali eta beste ordu bat itxaron.
  
  Olioa jarri zartagin batean eta frjitu
  
  ***tenperatura altua izan behar da, baina ez gehiegi, bestela erreko dira.
  
  ***Minutu bat frijitu behar da alde bakoitzetik eta buelta ematerakoan kontuz ibili behar da. Ateratzerakoan, sukaldeko paperaren gainean jarri soberako koipea xurgatzeko.
  
  3 modu ezberdinetan glasatu ahal dira:
  
  . Glass azukrearekin eta kanelarekin hautseztatu.
  
  . 100 gr glass azukre, limoi erdiaren zukua eta ur pixka bat nahastu eta donutsaren gainetik bota (hotz dagoenean).
  
  . Txokolatea desegin eta donutsaren gainetik bota (hotz dagoenean).
  

AKUPULTURA TESTUA

l bA)Ulermena
1.-Akupunturako orratzak eraginkorragoak direla bizkarreko minari aurre egiteko betidanik erabili izan diren forma konbentzionalak baino.
2.-Albo-ondorio eta kontraindikazio gutxi dituela.
3.-Akupuntura "faltsua" jasotakoek ere emaitza onak lortu dituzte.
4.-Orratzak puntu jakinetan jartzen zaizkio gaixoari, qi puntuetan, hain zuzen ere.


B)Gaia:Akupuntura teknikarekin bizkarreko minak ken ahal dira.

Laburpena:Akupuntura bizkarreko mina kentzeko teknikarik hoberena da,farmako konbentzionalen aurretik.Teknika honen trukoa,badirudi plazeboan dagoela,zeren badago gendeari ezan diotela akupuntura egin diotela egin barik,eta ere hobetu egin du.Hamitzeko,zientzilariek zalantzan jarri dute akupunturaren ekintza-mekanismoa,eta superplazebo deitu diote.

c)Moldatu esaldiak
-Ikerketaren ondorio nagusia da akupunturako orratzak eraginkorragoak direla bizkarreko minari aurre egiteko, betidanik erabili izan diren farmako konbentzionalak baino.

-Emaitzak hain izan dira zientzialariak harritu egin direla.

-Ikertzaileek zalantzan jarri dute akupunturaren ekintza-mekanismoa akupuntura "faltsua" jasotakoek ere emaitzak onak izan zituztelako.

-Ezin uka daiteke orratzen eraginkortasuna bizkarreko mina kentzeko.



D)IDAZLANA
Badaude teknika mota asko bizkarreko mina kentzeko.Terapia konbentzionalen artean,badaude bi oso arruntak direnak eta ia guztiok egin ditugunak baten.Medikuarengana diagnostiko baten bila joan,edo,fisioterapeutara joan.
Medikuarengana joaten zarenean,normalean medikua erradiografiak egiten dizu,eta ez badizu ezer arraro aurkitzen,pilula batzuk errezetatzen dizu.Fisioterapeutan,aldiz,ailegatzen zarenean kamila batean jartzeko ezkatzen dizu,bertan masajea eman,eta oso errelajatuta uzten dizute.
Terapia alternatiboetan,akupunturan adibidez,fisioterapeutan bezala,kamila batean etxentxeko eskatzen dizute,eta gero, orratzak jartzen dizkizute beraiek dakiten puntu estrategiko batzuetan.Leku orietan, gorputzaren qi energia, kitzitzaten dute eta orregatik sendatzen da pazientea.
Nire ustez,medikuarengana joatea fidagarriena da, medikuak ikazi egin duelako gero jendeari sendatzeko zer hartu behar duten errezetatzeko.Pila urte preparazio dute,eta askotan zuk bezalako min bat duen pertsona bati tratatu egin diote gehienetan.Gainera txarto tratatzen badizute,eta tratamendua hartu eta gero,lehen baino okerrago bazaude,beti denuntziatu ahalko duzu.
Bestalde, oraindik ez naiz asko fidatzen akupuntura eta hantzeko tekniketetik.Horrelako lekuetan,ez dago garbi ia garbitzen dituzten orratzak,eta gainera ez dut uste existitzen direnik "akupuntura especialista" titulu ofizialik emoten duten lekurik.Egunkarian irakurri nuen ere,erle baten ziztadarekin,jendeari bizkarreko minak kentzen zaizkiola...nire ustez hori,akupunturaren antzekoa da,eta nik,horrelako kasuak,ez ditut zinizten.

EUTANASIA

Nire ustez eutanasia legalizatu beharko zen munduan,arazo mental ez dituzten pertsonen artean.
Eluanaren kasua,adibide on bat da,ikuzteko zenbat sufritzen duten,eutanasia "behar" duten pertsonen familiak.Emakume honek,bere estaduan jauzi baino lehen,bere familiaria adierazi zion,egun batean horrelako egoera batean egongo bazen,bere hil egin nahiko zuela,eta 17 urte egon behar izan da itxaroten...

Nik horrelako kasu batean neure burua ikusi baino lehen,hil egin nahiagoko nuen,nire familia ez sufritzeko.

berria

Nigeriatik etorritako inmigrante bateri 5 milloi euro tokatu zaizkio gabonetako loterian.

Bere izena Mohamed da.34 urte ditu,eta nigeriatik etorri zen orain dela 4 urte.Bere familiari hilabetero 200 euro bidaltzen dizkio...baina hilabete onetan ez da horrela izango.

Mutil honek kotzeak garbitzen lan egiten du,400 euro inguru kobratzen.Bere bezero bat,dirua ez zeraman gainean,eta loteria dezimo batekin ordaindu egin zion bere lana.
Mohamed onartu egin zuen,eta dezimoa gorde zuen poltsikoan.Bi aste gerozeago telebistan bere zenbakia premiatuta zegoela ikuztean ezin izan zituen malkoak kontenitu.Momentu orretik aurrera,bere familiari dirua bidaltzeari utzi izango ahal zuen,bere familia espainara ekarri ahal izango zuelako.

Mohamed telebistan agertzean,ezkerrak eman dizkio bere bezeroari,eta zihurtatu egin du,agertzen bada,premioaren zati bat emango diola.